Zakończyło się 396. zebranie Konferencji Episkopatu Polski

Podsumowanie pierwszej rzymskiej sesji XVI Zwyczajnego Zgromadzenia Ogólnego Synodu Biskupów było głównym tematem zakończonego we wtorek na Jasnej Górze 396. Zebrania Plenarnego Konferencji Episkopatu Polski. Ponadto biskupi rozmawiali m.in. o założeniach nowego programu duszpasterskiego i zapoznali się z zadaniami wynikającymi z wejścia w życie nowej ustawy, której celem jest wzmocnienie prawnej ochrony dzieci przed przemocą.

„W jedności z Papieżem Franciszkiem, postrzegają oni Synod jako ważne narzędzie odnowy Kościoła służące skuteczniejszemu wypełnianiu jego misji. Podkreślali nie tylko wielkie znaczenie dyskursu teologicznego nad synodalnością, ale także jego praktycznych i konkretnych implikacji w życiu wspólnot kościelnych” – czytamy w komunikacie z obrad. Zapowiedziano, że Episkopat podejmie refleksję nad dokumentem „Kościół Synodalny w misji”.

Jak poinformował abp Stanisław Gądecki, który na forum KEP podzielił się swoimi refleksjami z rzymskiego spotkania jego prezentacja była „sprawozdaniem rozwiniętym w odniesieniu do konkretnych tematów, które podnoszą kontrowersyjne tezy”. – Naturalnie to nie jest jeszcze wszystko przyjęte, ani zaakceptowane, ale zwracałem uwagę na pewne tematy, w których pojawiają się sprawy, jakie mogą być w rozstrzygnięciu bolesne – wyjaśnił abp Gądecki.

„Myślę o diakonacie kobiet, który wprawdzie nie ma być tym samym, co diakonat będący stopniem do święceń prezbiteratu. Tym niemniej poprzez przyzwyczajenie się do tematu, po jakimś czasie, można się spodziewać, że do tego dojdzie. Zamiast urzędu, który miał pierwotnie służyć tylko i wyłącznie asystowaniu przy chrzcie kobiet, może zrodzić się myśl o pójściu dalej, tak samo jak w Niemczech, i żądaniu prezbiteratu kobiet” – powiedział przewodniczący Episkopatu Polski. Abp Gądecki wskazał też na wartość celibatu kapłanów.

Przewodniczący KEP poruszył w swojej relacji skierowanej do biskupów pojawiające się na rzymskiej sesji uwagi odnoszące się wprost do sposobu gromadzenia się uczestników synodu o synodalności, czyli wsłuchiwania się w głos Ducha Świętego. – W praktyce jest to bardzo szlachetna i pozytywna inicjatywa, ale gdyby miała ona prowadzić do rozwiązań przeciwnych Ewangelii, to trudno pogodzić to z głosem Ducha Świętego, bo wtedy głos Chrystusa jest inny niż głos Ducha Świętego – dodał metropolita poznański.

Z kolei abp Adrian Galbas, który także był uczestnikiem obrad w Rzymie stwierdził w rozmowie z KAI, że przydałaby się większa życzliwość wobec Synodu. „Można mieć wrażenie, że w Kościele w Polsce dominuje narracja synodo-sceptyków, a tymczasem potrzebny jest spokojny głos biskupów, całego episkopatu, zachęcający do poważniejszego zaangażowania w synod” – zaznaczył metropolita katowicki.

Kolejny uczestnik rzymskiej sesji, kard. Grzegorz Ryś ocenia zaś, że w Polsce trzeba tworzyć synodalny styl funkcjonowania Kościoła. Jak wyjaśnił, Kościół synodalny dba o wspólnotę, jest misyjny i nie jest klerykalny.

Odpowiadając na pytanie, czy wierzy w owocny przebieg synodu w Polsce, skoro w Kościele pojawiają się przestrogi, że może on prowadzić do zmian doktrynalnych, kard. Ryś odparł: „Sądzę, że te wszystkie strachy ustają wtedy, kiedy rozmawiamy o tym synodzie takim, jakim on jest, a nie o takim, jaki sobie wyobrażamy. Wiele z tych zarzutów jest efektem wcześniejszej projekcji synodu, pomieszanej trochę z wizją niemieckiej drogi synodalnej itd. Im więcej prawdy o tym synodzie, który faktycznie się dzieje, tym więcej nadziei na to, że wydarzy się on także w Polsce” – spuentował metropolita łódzki.

O założeniach nowego programu duszpasterskiego na rok 2023/2024 zatytułowanego „Uczestniczę we wspólnocie Kościoła” mówił ks. prof. Tomasz Wielebski z UKSW.

Duchowny nawiązał do postulatów II Kongresu Teologii Praktycznej „Parafia jutra”, który odbył się w dniach 19-21 września w Licheniu. Jego uczestnicy – teolodzy, biskupi, wierni, świeccy, proboszczowie pragnęli postawić diagnozę, zinterpretować aktualną sytuację, w kontekście przesłanek biblijno-teologicznych sformułować pewne postulaty.

W pierwszym dniu Zebrania, nowy Nuncjusz Apostolski w Polsce, abp Antonio Guido Filipazzi, przekazał listy uwierzytelniające przewodniczącemu KEP, abp. Stanisławowi Gądeckiemu. Następnie wygłosił okolicznościowe przesłanie do biskupów.

Podejmując na obecnym zebraniu plenarnym KEP dyskusję na temat ochrony małoletnich i bezbronnych, biskupi zapoznali się również z zadaniami wynikającymi z wejścia w życie nowej ustawy o ochronie małoletnich, tzw. ustawy Kamilka z lipca br. Jej rezultatem jest m. in. Krajowy Plan Działania na rzecz ochrony dzieci przed przemocą i przestępstwami na tle seksualnym.Ustawa wymaga również wdrożenia standardów ochrony małoletnich w placówkach prowadzonych przez Kościół. Prymas Polski abp Wojciech Polak poinformował, że konkretyzacją tych standardów w odniesieniu do instytucji kościelnych zajmie się Centrum Ochrony Dziecka pod kierunkiem dr Ewy Kusz, koordynującej te projekty.

Prymas Polski Wojciech Polak przedstawił biskupom stan prac nad rozpoczęciem działania komisji niezależnych ekspertów, która ma zbadać dramat wykorzystywania seksualnego małoletnich, którego dopuścili się duchowni i osoby konsekrowane w Kościele w Polsce.

Komisja, której koncepcja jest wypracowywana, ma obejmować okres badań od 1945 do 2023 roku. Rozmawiano także o wdrożeniu w placówkach kościelnych standardów wynikających z Krajowego Planu Działania na rzecz ochrony dzieci przed przemocą i przestępstwami na tle seksualnym.

Ponadto biskupi postanowili o utworzeniu specjalnego Funduszu Medialnego, który ma powstać w oparciu o doroczną zbiórkę w parafiach. Pomysł ten przedstawił bp Rafał Markowski, stojący na czele Rady KEP ds. Mediów i Komunikacji Społecznej. Zaprezentował także dalekosiężny plan działań rady, którą kieruje.

Bp Rafał Markowski poinformował biskupów o poczynaniach, jakie podjął na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy jako przewodniczący Rady KEP ds. Mediów i Komunikacji Społecznej. Podkreślił, że jako swoje zadanie postawił głęboką odnowę pracy Rady Episkopatu ds. Mediów – która dotąd była ciałem raczej iluzorycznym – tak, aby nowy sposób jej działania był adekwatny do wyzwań, z jakimi Kościół zmaga się na polu komunikacji medialnej. „U podstaw tego leży zamysł, aby odpowiedzialność za działalność medialną Kościoła i jego obraz w mediach wzięli na siebie przedstawiciele zasadniczych instytucji medialnych, reprezentujących Konferencję Episkopatu Polski, czyli Biuro Prasowe KEP, Katolicka Agencja Informacyjna i Fundacja OPOKA, wspomagani przez kompetentnych ekspertów” – wyjaśnił bp Markowski.

Na Jasnej Górze biskupi zapoznali się ze stanem przygotowań do zapowiedzianego przez Papieża Franciszka Roku Jubileuszowego 2025. W komunikacie stwierdzili, że jest to wyjątkowy dar łaski, związany z przebaczeniem grzechów i łaską odpustu. Jego szczególnymi wymiarami będą pielgrzymki do Rzymu, przejście przez otwarte Drzwi Święte oraz oddanie czci relikwiom Świętych Apostołów Piotra i Pawła. Zapowiedziano, że rok 2024 będzie poświęcony modlitwie w intencji tego ważnego wydarzenia

Ponadto biskupi pracowali nad uzupełnieniem przepisów liturgicznych dotyczących chrześcijańskiego pogrzebu z urną. Wprowadzone zostały trzy uzupełnienia, m.in. dotyczące przypadku kremacji księdza lub biskupa, które ma teraz zatwierdzić watykańska Dykasteria ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów.

Źródło: KAI