Niemal 8 miliardów złotych dla Pomorza Zachodniego w nowym unijnym rozdaniu

„Fundusze Europejskie dla Pomorza Zachodniego 2021-2027” to nowa nazwa programu regionalnego. Zastąpi dotychczasowy Regionalny Program Operacyjny Województwa Zachodniopomorskiego.

Podobnie jak jest to w tej perspektywie finansowej, budżet nowego programu będą tworzyć środki na inwestycje pochodzące z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz z Europejskiego Funduszu Społecznego. W sumie do woj zachodniopomorskiego ma trafić to 1 miliard 686 milionów euro czyli prawie 8 miliardów złotych.

Marszałek przypomniał, że kiedy startowała pierwsza perspektywa (2005-2007), woj. zachodniopomorskie mierzyło się z wysokim bezrobociem, niskim PKB czy problemami gospodarczymi (popegeerowska spuścizna czy problemy przemysłu stoczniowego).

– Dziś myślimy, jak inwestować lepiej, więcej i bardziej efektywnie. Mamy aspirację być zielonym, cyfrowym i innowacyjnym regionem – podkreślał marszałek Olgierd Geblewicz.

Kluczowym wyzwaniem nowej perspektywy będą „zielone” inwestycje. Ponad 33% ze środków z EFRR to wydatki na tzw. agendę klimatyczną. To oznacza inwestycje w OZE zarówno w samorządach, jak w przedsiębiorstwach, w efektywność energetyczną czy we wzmacnianie ochrony środowiska. W sferze gospodarki duży nacisk zostanie położony na strefę B+R. Będą środki na badania i wdrożenia oraz podnoszenie konkurencyjności firm. W tym obszarze większe możliwości będą miały tereny uznawane za wykluczone. Dla Specjalnej Strefy Włączenia dostępne będą dotacje, w większych miastach raczej pożyczki. Na rozwój B+R cel zostanie przeznaczonych 49,4 mln euro. Dostępne będą też granty dla zespołów badawczych i na inwestycje w infrastrukturę w szkołach wyższych.

Na trwały wzrost i konkurencyjność mikro-, małych i średnich firm zostanie przeznaczona kwota 120 mln euro. Dla MŚP dostępne będą dotacje, pożyczki oraz pożyczki z umorzeniem. Ważne będą inwestycje w rozwój przedsiębiorstw czy inwestycje na obszarze Specjalnej Strefy Włączenia. Z tych środków rozwijane będą także inkubatory przedsiębiorczości oraz usługi na rzecz tworzenia nowych firm.

Dalej będziemy inwestować w transport: w czysty transport w miastach, drogi oraz pociągi zeroemisyjne. Mocno rozwijana będzie też sieć tras rowerowych na Pomorzu Zachodnim. Po dwóch perspektywach finansowych powstało 1358,68 km dróg dla rowerów, ciągów pieszo-rowerowych, pasów rowerowych. W porównaniu z rokiem 2019 zwiększył się ruch turystyczny o 32,8%.

W nowej perspektywie nie zabraknie inwestycji w ochronę zdrowia, edukację oraz włączenie społeczne. Poprawy wymaga również stan usług cyfrowych w administracji, medycynie i kulturze. Konieczne będzie przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu, szczególnie na obszarach wiejskich.

Wkład z programu FEPZ na instrumenty terytorialne wyniesie 320 mln EUR. Z tych środków będzie można np. przeprowadzać termomodernizację budynków publicznych JST, budynków komunalnych czy rozwijać zrównoważony transport publiczny w obszarach funkcjonalnych miast.

W dalszym ciągu możliwe do realizacji będą inwestycje zwiększające dostęp do edukacji oraz do usług społecznych i zdrowotnych. Realizowane będą inwestycje w obszarze turystyki i kultury czy instytucji popularyzujących naukę. Wsparcie rozwoju terytorialnego i promocja partnerskiego modelu współpracy samorządów lokalnych dostępne będą w: Miejskich Obszarach Funkcjonalnych – Zintegrowane Inwestycje Terytorialne, w pozostałych obszarach funkcjonalnych – Inny Instrument Terytorialny (IIT) oraz w ramach Lokalnych Grup Działania – Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS).

W konkursach samorządy będą mogły starać się o wsparcie w obszarze: gospodarki wodno-ściekowej, gospodarki odpadami i ochrony środowiska. Z pomocą eurofunduszy będą powstały nowe przedszkola, a szkoły będą wyposażane w sprzęt poprawiający dostępność dla osób ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Priorytetem będzie też aktywne włączanie społeczne – będą tworzone i rozwijane jednostki takie jak CIS, ZAZ czy WTZ. Ma powstawać też infrastruktura placówek zapewniających opiekę zdeinstytucjonalizowaną. Wspierane będą też rodziny oraz piecza zastępcza. Pierwsze konkursy mają ruszyć już w II kwartale, a w III i IV kwartale naborów będzie już więcej.

Agnieszka Górska