Lublin.30 lat Ośrodka „Brama Grodzka – Teatr NN”

11 maja 1990 roku o godz. 17.00 odbyła się w Bramie Grodzkiej pierwsza premiera Teatru NN: „Wędrówki niebieskie”. Od 30 lat Ośrodek „Brama Grodzka – Teatr NN” jest obecny w przestrzeni kulturalnej Lublina.

Teatr NN wprowadził się do Bramy Grodzkiej na stałe w 1992 roku. Zaczynając działalność w tym historycznym punkcie, twórcy Teatru nie wiedzieli, że znajdują się w sąsiedztwie nieistniejącego miasta – dawnej dzielnicy żydowskiej. Żeby zrozumieć działalność Ośrodka “Brama Grodzka – Teatr NN trzeba poznać historię jego siedziby – Bramy Grodzkiej. Jest to jedna z najstarszych bram w Lublinie, zwana też Bramą Żydowską. Po jednej stronie Bramy znajduje się wielka, pusta przestrzeń, która ukrywa Pamięć po istniejącym tu kiedyś mieście żydowskim. Tu, gdzie przez lata były domy, synagogi i ulice, zbudowano wielki parking, nowe drogi i posadzono trawniki. Dużą część tego terenu pokryto betonową nawierzchnią. Razem z fundamentami dawnych żydowskich budynków zakryto pamięć o tych, którzy tu mieszkali. Obecnie we wnętrzu Bramy można zobaczyć wystawę Lublin. Pamięć Miejsca, która została zaprojektowana na wzór scenografii teatralnej. Pierwsza część wystawy opowiada o życiu Żydów w Lublinie, zaś druga poświęcona jest pamięci zgładzonej społeczności żydowskiej. Jest to też opowieść o Sprawiedliwych. W Ośrodku znajduje się również Księga Zagłady, będąca częścią upamiętnienia ofiar akcji Reinhardt. Ośrodek wciąż prowadzi działania teatralne. Dzięki festiwalowi Śladami Singera, upamiętnia obecność Żydów także na terenie regionu. Festiwal łączy historię z literaturą i sztuką cyrkową, czerpiąc z dzieł noblisty Izaaka Bashevisa Singera, który opisywał niepowtarzalny urok sztetli Lubelszczyzny. Witold Dąbrowski prezentuje autorskie spektakle również na deskach Sali Czarnej, m.in. podczas akcji organizowanych z okazji Dnia Teatru Publicznego. Od 2005 roku w częścią Ośrodka jest Lubelska Trasa Podziemna, a od 2018 roku również Piwnicą Pod Fortuną, w której znajdują się cenne, późnorenesansowe polichromie. Zaś przy ul. Żmigród 1 działa Izba Drukarstwa oraz Dom Słów. W Izbie można zobaczyć wciąż sprawne maszyny drukarskie oraz urządzenia introligatorskie, wiele z nich ma ponad sto lat. Pracownicy Izby prowadzą warsztaty dotyczące druku oraz tworzenia papieru. Tworzą też na potrzeby Ośrodka publikacje (np. corocznie drukowany Poemat o mieście Lublinie Józefa Czechowicza) oraz afisze i akcydensy. Z kolei Dom Słów zajmuje się działalnością stricte literacką – organizowaniem warsztatów oraz spotkań z autorami. Tworzy również coroczny festiwal Miasto Poezji, na który przyjeżdżają poeci i poetki z całego kraju. W budynku znajduje się również wystawa Siła Wolnego Słowa, poświęcona niezależnemu obiegowi wydawniczemu, podziemnym drukarniom i kolportażowi zakazanych książek. Dużą częścią pracy Ośrodka jest działalność online. Zasoby (zdjęcia, filmy, archiwalne numery czasopism, historie mówione, książki) można przeglądać w Internecie, w Bibliotece Multimedialnej. Aktualnie na stronie znajduje się prawie 110 tys. publikacji. Również portal Leksykon Lublin, na którym znaleźć można specjalistyczne teksty, projekty tematyczne oraz materiały multimedialne. Ośrodek prowadzi również ożywioną działalność edukacyjną. Są to m.in. akcje, które mają na celu przybliżenie młodzieży historii lubelskich Żydów, np. Listy do Henia, warsztaty oparte o m.in. historie mówione. Ośrodek prowadzi również wymiany polsko-izraelskie, seminaria dla nauczycieli, współpracuje też z innymi organizacjami zajmującymi się pracą z pamięcią. Na naszych stronach udostępnia także materiały edukacyjne. W tym tygodniu twórcy ośrodka chcą uczcić 30-lecie Ośrodka zgodnie z ideą #zostańwdomu. Wszystkie materiały rocznicowe będą publikowane w sieci, korzystając z możliwości, jakie daje portal i social media. W ten sposób połączona zostanie pamięć z najnowszymi technologiami. Przez cały tydzień na profilach Teatru NN będą publikowane materiały archiwalne, dotyczące historii Ośrodka. Powstał też specjalny portal: 30 lat. 30 lat: http://teatrnn.pl/30lat/ Facebook Bramy Grodzkiej: https://www.facebook.com/brama.grodzka Instagram: https://www.instagram.com/brama_grodzka/ Biblioteka Multimedialna: http://biblioteka.teatrnn.pl/ Leksykon: http://teatrnn.pl/leksykon/ Lublin. Fotografia: https://teatrnn.pl/lublin-fotografia zs